Bilimsel Yöntem Nedir?

Bilimsel düşünmenin en iyi yolu, bilimsel yöntemi uygulamaktır. Böylelikle neden-sonuç ilişkilerini daha kolay anlarız. Bilimsel yöntemin çeşitli aşamaları vardır:
İlk Gözlem
Bir şeyler dikkatimizi çeker ve onun ne olduğunu merak ederiz. Bir şeyler görürüz ve nasıl olduğunu merak ederiz. Bir şeyleri nasıl ve neden işlediğini merak ederiz ve sorular sorarız.
Örneğin “Dünyanın şeklinin elipsoit olmasının nedeni nedir?”
Bilgi Toplama
Öğrenmek istediğimiz konu ile ilgili araştırma yaparız. Kitaplara, ansiklopedilere ve İnternete bakarız. Büyüklere ve uzmanlara sorarız. Bir dedektif gibi bilginin izlerini ararız.
Örneğin “Dünya kutuplardan basık, ekvatorda şişkincedir.”
“Dünya kendi ekseni etrafında döner.”
“Dünya 4,5 milyar yıl önce oluştu.”
“Dünya ilk zamanlar toz ve gaz bulutuydu.”
Hipotez Kurma (Varsayımda Bulunma)
Sorduğumuz sorunun cevabını ya da cevaplarını düşünürüz ve bunları sıralarız. Ve deneyle sınanabilecek aşamaları olan bir durum yaratırız, yani hipotez kurarız (varsayımda bulunuruz) Birden fazla hipotez kurabiliriz.
Örneğin “Dünyanın şeklinin elipsoit olmasının nedeni dünyanın kendi ekseni etrafında dönmesidir.”
Hipotezi Sınamak İçin Deneysel Yöntem Tasarlama
Hipotezi sınamak için bir deney tasarlarız. Ne yapacağımızı sırayla belirleriz. Bu sıralama deneysel yöntemdir.
Örneğin “Bir dosya kâğıdından 1 cm eninde 4 adet şerit kesilir. Bu şeritler yıldız şeklinde yerleştirilir. Ve tam ortadan zımbayla tutturulur. Açıkta kalan uçlar birleştirilir ve bir şişten geçirilir. Ve böylece esnek bir top yapmış oluruz. Bu kâğıttan esnek top dünyanın ilk halini, toz ve bulut halini simgeler. Şeritlerin geçirildiği şiş ele alınarak döndürülür. Ne oluyor? Gözlenir.
Araç ve Gereçleri Toplama
Deneyde kullanacağımız tüm araç ve gereçleri bir araya getiririz, gerekirse bazılarını hazırlarız.
Örneğin: Kağıt, makas, cetvel, kalem, zımba, şiş
Deneyi yapma ve sonuçlarını kaydetme
Deney yapılır ve sonuçlar gözlenir, gözlenen sonuçlar kaydedilir. Bu sonuçlar kullanılan madde miktarı, deneyin ne kadar sürede olduğu, deneyin sonunda ne gibi değişiklik olduğu şeklinde verilerdir. Deney sırasında olan tüm olaylar, gözlemler açıklamalar şeklinde yazılmalıdır. Uygulanan yöntemin sırasıyla uygulanıp uygulanmadığı önemlidir. Bu yüzden deney sırasında aldığımız tüm notlar bize ışık tutar. Eğer bir hata yaparsak bu notlar sayesinde hatamızı kolaylıkla anlarız.
Örneğin Deney sonunda esnek kağıt topu döndürdükçe, topun üst ve alt kısımlarında basılma, orta kısmında şişkinleşme görülür.
Hesaplamalar
Eğer elimizde sayısal sonuçlar varsa, bunları bazı matematiksel işlemler ile değerlendirmek gerekir. Tablo da yapılabilir. Ortaya çıkan sonuç basit çizimler yoluyla gösterilebilir.
Sonuç
Artık soruya geri dönmenin zamanı geldi. Yaptığımız tüm bu çalışmalar, araştırmalar, deneylerle hipotezimiz sınandı mı? Tekrar tüm yaptıklarımızı bir araya getirelim ve değerlendirelim. Eğer yaptığımız deney hipotezimizi sınamadı ise, nerede yanlış olabileceğini araştıralım. Yöntemimizi ya da kullandığımız araç ve gereçleri değiştirmek durumunda kalabiliriz. Tekrar tekrar deneyelim. Eğer bir şey bulamamışsak önemli değil, çünkü, yine de bir şeyler öğrendik. Bilim sadece cevabı bulmak değildir. Bir şeylerin işlemediğini görmek, gerçekte biraz bir şeyler bilmektir. Unutmayalım, yaptığımız deneyler planladığımız gibi gitmezse bu durum cevabı bulmamıza önemli bir adım olabilir. Bu da bize yeni ufuklar açacaktır. Sorular yeni sorulara, bu da bizi yeni hipotezlere götürecektir.