Türkiye’nin Büyük Sorunu Zeytinyağı Karasuyunun Güneş Işınları İle Arıtılması

Zeytinyağı karasuyu, zeytinyağı üretiminde açığa çıkan ve çevre sağlığını tehdit eden en tehlikeli atık sulardandır. Ülkemizin birçok yöresinde klasik yöntem ile zeytinyağı üretimi yapan firmalar bulunmaktadır ve bu firmaların ürettikleri atık suların Kimyasal Oksijen İhtiyaç (KOİ) değerleri 120.000 – 130.000 mg/l arasındadır. Oysaki, resmi gazetede su kirliliği yönetmeliğinde yayınlanan kıta içi su kaynaklarının sınıflandırılmasında 70 mg/l KOİ değerine sahip sular, dördüncü sınıf su kalitesi olarak tanımlanmaktadırlar. 

Projemizde, UV ışınlarını oluşturan UV-A, UV-B ve UV-C ışınlarının tek tek ve bir bütün olarak Foto-Fenton yöntemi ile zeytinyağı karasuyunun temizlenmesine olan katkısı araştırılmıştır. Foto-Fenton işlemi ileri oksidasyon prosesleri (İOP) arasında yer alan bir yöntemdir. İOP oldukça etkili hidroksil radikallerinin (OH^., redoks potansiyeli = 2.8 V) oluşumuna dayalı bir yöntemdir. Foto-Fenton işleminde, H₂O₂ ve Fe²⁺’nin reaksiyona girmesi sonucu hidroksil radikalleri oluşmaktadır. Fenton reaksiyonu aşağıda gösterilmektedir.

Fe²⁺ + H₂O₂ ——> Fe³⁺ + OH^– + OH^.

UV radrasyonu ile gerçekleşen Foto-Fenton prosesinin reaksiyonu ise aşağıdaki gibidir.

Fe³⁺ + H₂O + hv —–>Fe²⁺ + H⁺ + OH^.

Yukarıdaki reaksiyonlardan anlaşıldığı gibi, UV ışınlarının hidroksil radikali oluşumuna pozitif etkisi olmakta ve organik kirliliğin arıtımını hızlandırmaktadır.

Yaptığımız bu çalışma ile zeytinyağı karasuyu atığının arıtılmasında önemli ölçüde başarı sağlanmıştır. UV-A, UV-B ve UV-C ışınlarının tek tek test edildiği ortamlarda, birbirlerine karşı belirgin bir üstünlük sağlamadığı gözlenmiştir. Ayrıca, bu ışınlar ile yapılan temizleme çalışmasını tekrar temizlenen atık su üzerinde tekrarlamanın veya üç ışık kaynağının birlikte kullanılmasının arıtma işlemine net bir katkısının olmadığı da çalışmalarımız da tespit edilen diğer sonuçlardır.

Danışman Öğretmen/ler      : Küpra YILDIRIM