İstanbul’daki Alışveriş Merkezlerinin Bireysel Ve Toplumsal Affluenza’ya Etkisi

Günümüz toplumlarında insanlar, yaşamak için tüketmek yerine, tüketmek için yaşamaktadırlar. Alışveriş; yaşamı devam ettirme yolunda bir araç olmaktan çıkmış, kendi başına bir amaç haline gelmiştir.

Alışveriş Merkezi; tüketim veya alışverişin artmasıyla, bu iki öğenin beraberliğinin sağlanacağı ve kitlesel üretilmiş ürünlerin satış noktalarını oluşturacak yeni mekânlara da ihtiyaç duyulmaya başlanmıştır.

Refah virüsü, varlık virüsü gibi adlandırmayla dilimize çevirebileceğimiz affluenza ülkemizde yaygın olarak bilinen bir terim değildir. Alışveriş hastalığı, ihtiyaç fazlası alışveriş gibi gözle görülebilen sonuçları olan bir psikolojik durumdur.

Alışveriş merkezlerindeki alışveriş eylemi hem rasyonel (farklı ürünlerin bir arada

bulunması, ürünlerin kalitesi, ürünlerin güvenilir olması, mekânın yakınlığı ve ürünlerin ucuza satın alınabilmesi gibi özelliklerden ötürü), hem de haz ve eğlence sağlayan bir boş zaman eylemi (bakmak, görmek ve gezmek, eğlence ve sosyal merkez olması, kendini ayrıcalıklı hissetme, kendini daha iyi hissetme gibi özelliklerden ötürü) olarak sınıflandırılabilir.

Günümüzde alışveriş merkezlerine yapılan gezintiler, adeta turistik mekânlara yapılan yolculuklara dönüşmektedir. İnsanlar, adeta turist ve kâşif tüketici imajları ile mekânı keşfetmeye çalışmakta ve bu mekânda sergilenen nesnelerin görünümlerinden büyülenmektedirler. Bu mekânlar, sağlamış oldukları imkânlar ile her tüketici imajına uygun ürün ve hizmetleri ortaya koymaktadırlar. Kısa sürede alışverişini tamamlamak isteyenler için, her şeyi bir arada sergileyen mekânlar, aynı zamanda alışverişini bir boş zamanlarını değerlendirmek isteyenler için de çeşitli sosyal ortamlar sağlamaktadırlar.

Affluenza, para ve servetle kurulan sağlıksız ilişkidir. Alışveriş merkezlerinin alışverişi hızlandırdığı görülmektedir. Alışveriş merkezlerinin alışverişi körüklediği, alışverişin ihtiyaç için değil haz almak için yapılmaya kaydığı günümüzde bireysel ve toplumsal affluenzanın arttığı görülmektedir.