Elma Kararması Modeli Üzerinden Yeni Tirozinaz İnhibitörleri İçeren Bitkilerin Keşfedilmesi
Bu projenin amacı, günlük hayatta sıklıkla tüketilen doğal ürünlerden polifenol oksidaz enzimlerini inhibe etme özelliği taşıyabilecek olanlarını belirlemek ve aktivitelerini doğrulamaktır. Bu amaçla, projede belirlenen doğal ürünlerin su ve metanol ekstreleri elmalar üzerinde denenmiştir. Elmaların kararmasını engelleyenlerin görsel olarak belirlenmesinden sonra ekstrelerin doğrudan enzimle muamele edilmesiyle aktivitelerinin doğrulanması amaçlanmıştır. Kullanılan Yöntemler ve İşlemler: Tirozinaz melanin sentezinde ve gıdaların kararmasında etkili bir enzimdir. Meyve ve sebzelerin kararması fenoliklerin tirozinaz enzimi ile katalizlenerek kinonlara oksidasyonundan kaynaklanmaktadır. Bu sebeple projede seçilen sebze ve meyvelerin su ve metanol ekstrelerinin elmaların kararmasına olan etkilerine bakılarak öncelikle görsel olarak bir inhibisyon olup olmadığı belirlenmiştir. Projenin ikinci aşamasında da etkili olduğu gözlenen ekstrelerin tirozinaz inhibisyonu tayinleri yapılmıştır.Bulgular:İncelenen ekstreler arasında en etkin olduğu saptanan kırmızı pancar (Beta vulgaris L. ) yumrusu ve limon (Citrus limon) kabuğu ekstrelerinin tirozinaz enzimini inhibe etme kapasitelerinin tayin edilmesine karar verilmiştir. Aktivite tayini sonucunda özellikle kırmızı pancar yumrularının su ekstresi, diğer örneklerden daha iyi bir inhibisyon göstermiştir. Sonuçlar:Bu çalışma ile basit bir metodoloji izlenerek tirozinaz inhibitörü bitkisel kaynaklar ortaya çıkarılmıştır. Elde edilen bilgilerin literatürdeki çalışmalar ile tutarlı olmasından hareketle, tirozinaz inhibitörü olarak doğal ve/veya sentetik ürünlerin araştırılmasında izlemiş olduğumuz ucuz ve hızlı deneysel modelin çok uygun olacağı düşünülmektedir. Sonuç olarak, kırmızı pancar yumrularının su ekstresi içerisinde potansiyel bir tirozinaz inhibitörünün barındığına karar verilmiştir. Alınan sonuçlar, gelecekte yapılacak doğal ürünlerden tirozinaz inhibitörü arama çalışmalarına zemin oluşturacak niteliktedir. “
Mesut Esen Belin Selcen Beydağ Mehçure Nur Albayrak
