Deterjanlı Suların Temizlenmesi
Çamaşır makinesi deterjanı dünyada uzun yıllar yoğun olarak kullanılmıştır. Ama bu çamaşır makinesi deterjanlarının içerdiği bazı kimyasal maddeler doğaya oldukça büyük zararlar vermektedir. Marmara Denizi’nde oluşan red-tide canlıları deterjanın içinde bulunan iyonların birikimiyle besleniyorlar. Bu canlıların aşırı üremesi sonucu Marmara Denizi kıyıları kırmızıya benzer bir renk almaktadır. Bu canlılar çok hızlı üredikleri için bu canlıların sayıları her geçen gün artmaktadır. Bu canlıların üremesine sebep olan maddelerin deterjan içinden çıkarılamayacağı kesin bir şeydir. Zaten çıkarılsa da deterjanın temizleyici özelliği azalmaktadır. Bunun için biz; çözümü fosfatı deterjandan çıkarmakta değil onun atığını yok etmekte ve ya azaltmakta bulduk. Ayrıca fosfat iyonu doğaya çok büyük zararlar vermektedir. Son günlerde basından alınan haberlere göre dünya; salınan bu zararlı kimyasalların etkisiyle dönüşü olmayan bir yola girmek üzeredir. Biz de bunun gibi sebepleri göz önüne alarak pomza madenini kullanarak çamaşır deterjanındaki fosfat, nitrat ve sülfat iyonlarını adsorbe etmeye çalıştık. Bu çalışma kapsamında üç adet pet şişenin içine farklı boyutlarda Isparta Pomzasını ince, kalın ve karışık olarak üç ayrı boyutta yerleştirdik. Daha sonra çamaşır makinesinin gider suyundan 100 ml. , atık sulardan da 100 ml. numune aldık. Bu işlemden sonra kalan kirli suyu hazırladığımız pomza filtrelerinden geçirdik. Daha sonra da bu numuneleri ayrı ayrı seyrelterek Isparta Belediyesi Atık Su Arıtma Tesisine kimyasal analiz için gönderdik. Burada yapılan analizler sonucu çamaşır makinesinden çıkan deterjanlı suda; karışık pomzada; fosfat(% 57 azalma), sülfat(% 0, 07 azalma)ve nitrat(% 75 azalma), kalın pomzada; fosfat(% 20 azalma), sülfat(% 0, 06 azalma)ve nitrat(% 33 azalma), ince pomzada; fosfat(% 91, 1 azalma), sülfat(% 17 azalma)ve nitrat(% 81, 1 azalma) miktarlarında azalma gözlenmiştir. Aynı zamanda Isparta atık suyundaki iyonlarında pomzayla arıtılıp arıtılamayacağı araştırılımış ve atık sudaki; karışık pomzada; fosfat(% 45, 45 azalma), sülfat(% 15 azalma) ve nitrat(% 33, 34 azalma), kalın pomzada; fosfat(% 20 azalma), sülfat(% 13 azalma)ve nitrat(% 32 azalma), ince pomzada; fosfat(% 81, 1 azalma), sülfat(%21 azalma)ve nitrat(% 86 azalma), iyonlarının arıtılmış suda arıtılmamış olanına göre daha az olduğu gözlenmiştir. Gözlenen verilere göre karşılaştırma yapıldığında; ince boyuttaki pomzanın, iyonları daha fazla adsorblayarak daha iyi bir arıtım gerçekleştirdiği görülmüştür. Tanecik boyutunun küçük olmasıyla yüzey alanının artarak adsorbsiyonun artması ilkesi de bunu doğrular niteliktedir. Bunun yanında da karışık pomzanın kalın pomzadan daha iyi bir arıtım gerçekleştirdiği görülmüştür. Bu durumda projemizde kullanılan pomzayla arıtım yöntemi her evde kullanıldığı zaman dünya genelinde doğaya bırakılan fosfat, nitrat ve sülfat miktarında oldukça büyük bir düşüş sağlayacaktır.
Mahmut Çopuroğlu
Selahattin Alperen Uysal
Tarık Ramazan Gürdal
