Dalyan İztuzu Kumsalı’nda Deniz Kaplumbağası Predatörlerinin Belirlenmesi ve Çözüm Önerilerinin Geliştirilmesi
“Dünyada bilinen sekiz türünden ikisi ( Caretta Caretta ve Chelonia mydas ) düzenli olarak ülkemizde Akdeniz sahillerinde yumurtlarlar. Üreme dönemleri Mayıs Ağustos ayları arasındadır. Rahatsız edilmediğinde kumsala çıkar ve yumurtalarını kumsallara gömer ve denize geri dönerler. Bu canlılarının nesillerinin devam edebilmesi için kumsala bırakılan yumurtaların sağlıklı bir şekilde açılarak denize ulaşmaları gerekmektedir. Bu yüzden Deniz Kaplumbağalarının üreme dönemlerinde İztuzu Plajı akşam sekiz ile sabah sekiz arasında insanlara kapatılmıştır. Ancak doğal predatörlerden herhangi bir korunma şekilleri yoktur. Her sene, Orman ve Çevre Bakanlığı ve Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı, üniversitelerle işbirliği yaparak Önemli Kaplumbağa Koruma alanlarında kaplumbağa nüfus ve yuva sayımı yapılmaktadır. Bu popülasyon çalışmalarına katılarak predatörleri belirlemek üzere kumsalın çeşitli yerlerine fotokapanlar kuruldu. Ayrıca gece belirlenen yuvalara, predatörleri uzak tutmak için kafeslenmenin yanında doğal uzaklaştırıcılar (karabiber, katran ağacı tozu) denenmiş, fiziksel olarak da gürültü çıkaran bayraklar dikilmiştir. İlk defa tilki, domuz, porsuk gibi Dalyan’daki predatörler fotokapanla fotoğrafları çekilerek belirlenmiştir. Ayrıca 25 yuvada gözlem yapılmış. Kafessiz, tel kafeslerle beraber diğer düşünülen koruma teknikleri denenmiş, 25 yuvadan 12 yuva predasyona uğramış, 13 yuva sağlam kalmıştır. En fazla tahribat koruma yapılamadan predatörler tarafından bulunan yuvalarda (5 yuva) olurken, en az tahribat kafes ve ses çıkartan bayraklı yuvalardan sadece 1 yuvada predasyon olmuştur. Katran tozu ve karabiber denenen beşer yuvadan sadece 2 tanesinde predasyona rastlanmıştır. Her sene yapılan popülasyon ve yuva sayımlarında predatörlere aynı zamanda caydırıcı olarak ses çıkartan mekanizmalarla ve doğal uzaklaştırıcılarla takviye edilerek koruma yapılırsa daha fazla deniz kaplumbağası yavrusunun denize ulaşacağı kanaatine varılmıştır.
Ayperi Durmuş Tuba Özdemir