Bulanık Çok Amaçlı Lineer Kesirli Taşıma Problem Çözümüne Altın Oran (Golden Sectıon) Yaklaşımı

Klasik Taşıma Problemi (TP), tek tip bir ürünün kısıtlı kapasiteye sahip üretim merkezlerinden (fabrika, kaynak, arz noktası, vs) talepleri belli olan tüketim merkezlerine (depo, pazar, hedef, talep noktası, vs) maliyeti minimum ya da kârı maksimum yapacak şekilde dağıtımını yapma problemleridir. TP özel yapılı bir lineer (doğrusal) programlama problemi olup, kendisine ait çözüm yöntemleri mevcuttur. Bilindiği gibi TP ve geliştirilen çözüm yöntemleri, lojistikte, maliyetlerin azaltılması ve servis hizmetlerinin iyileştirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır.

 Üretim merkezlerinden talep merkezlerine taşıma yapılırken aynı anda birden fazla kriter optimize edilmeye çalışılabilir. Yani gerçek yaşam problemlerinde taşıma yapılırken sadece maliyet minimizasyonu değil bunun yanı sıra dağıtım güvenliğinin maksimizasyonu, dağıtım zamanının minimizasyonu ya da yakıt tüketiminin minimizasyonu gibi genellikle birbiriyle çelişen birden fazla amaç optimize edilmektedir. Bu kriterlerden bazıları da kâr/maliyet veya kâr/zaman olarak ifade edilen karlılık oranının maksimizasyonu gibi kesirli yapıda olabilir. Böyle taşıma problemlerini Çok Amaçlı Lineer Kesirli Taşıma Problemi (ÇALKTP) olarak adlandırmaktayız. Çalışmamızda, ÇALKTP ne altın oran (Golden Section) yöntemi ile lineer programlamayı birleştiren bir iteratif bulanık matematik programlama yaklaşımı verilmektedir. Yaklaşımımız etkinlik, verimlilik, vs. gibi amaçlar içeren taşıma problemleri için uzlaşık kuvvetli-etkin çözüm üretmektedir. Ayrıca yaklaşımın işleyişi bir örnek problem üzerinde de açıklanmaktadır.